ตลาดโพนางดำ-ตลาด 100 ปี ของชาวจีนโพ้นทะเล
ประวัติความเป็นมาของตำบลโพนางดำตกนั้น เดิมตำบลโพนางดำตก เป็นตำบลขนาดใหญ่
และเป็นชื่อของตำบลเพียงตำบลเดียว โดยมีตลาดเป็นแหล่งค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้า
ผู้คนส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานอยู่ตามลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ตามตำนานของตลาด เชื่อกันว่าในสมัยก่อน
มีผู้ก่อตั้งตลาด (ตลาดเทศบาลตำบลโพนางดำในปัจจุบัน) ชื่อว่า "นางดำ" เป็นหญิงชรา
เจ้าของตลาดผู้มีนิสัยใจดีเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ประกอบกับบริเวณท้ายตลาดมีตันโพธิ์ศรีมหาโพธิ์
ขนาดใหญ่ซึ่งมีอายุเก่าแก่หลายปี นางดำมักจะมาหมั่นดูและรดน้ำพรวนดินให้กับต้นโพธิ์ใหญ่นั้นอยู่เสมอ ๆ ต่อมานางดำได้เสียชีวิต ชาวบ้านในระแวกนี้จึงได้เรียกชื่อต้นโพธิ์ต้นดังกล่าว
ตามชื่อผู้ที่มาดูแลต้นโพธิ์ คือ โพนางดำ ซึ่งหมายถึง ต้นโพธิ์ของนางดำนั่นเอง
ส่วนคำว่า "ตก" นั้นใช้แบ่งทิศของตำบลโพนางดำเดิม ซึ่งใช้แนวทิศและแม่น้ำเจ้าพระยา
แบ่งเขต คือ โพนางดำตก และโพนางดำออก เทศบาลตำบลโพนางดำตก ตั้งอยู่ทางทิศ
ตะวันตก จึงได้เรียกชื่อกันต่อมาว่า "โพนางดำตก"
ตลาดโพนางดำ ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ชุมชนบ้านโพนางดำ ตำบลโพนางดำตก อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท เป็นตลาดของคนไทยเชื้อสายจีนที่มีบรรพบุรุษเป็นคนจีนโพ้นทะเลเชื้อสายแต้จิ๋ว ที่อพยพมาจาก
เมืองซัวเถา ประเทศจีนเข้ามาสู่ประเทศไทย ทั้งนี้ ชาวจีนโพ้นทะเลเมื่ออพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยส่วนหนึ่งเลือกตั้งถิ่นฐานอยู่ในชุมชนต่างจังหวัด ตลาดโพนางดำ เป็นอีกหนึ่งสถานที่ในการตั้งถิ่นฐาน
ของชาวจีนอพยพเหล่านั้น ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของบรรพบุรุษชาวจีนที่อพยพ มาตั้งรกรากมา
และค้าขายอยู่ที่ตลาดโพนางดำมากกว่า 100 ปี สินค้าที่มีชื่อเสียง และมีการซื้อขาย ในตลาดโพนางดำ
มาตั้งแต่อดีตจนกระทั่งถึงปัจจุบัน เช่น ขนมหน้างากุยหลี ขนมโบราณ ของดีจังหวัดชัยนาท
ซึ่งหากผ่านหรือแวะมาจังหวัดชัยนาท ต้องไม่พลาดที่จะหาซื้อเป็นของฝากหรือของที่ระลึก
เพราะเป็นขนมหนึ่งเดียวของจังหวัดชัยนาท ที่มีรสชาติอร่อยและมีความเป็นเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร
อีกหนึ่งร้านที่มีชื่อเสียงคือ ร้านขายแหนายเฮ้า ที่ชาวประมงทั่วประเทศหาซื้อ
เพราะเมื่อใช้แหจากร้านนี้จับปลาแหจะบานกว้างและหุบเร็วจึงทำให้จับปลาได้มากกว่าแหจากที่อื่น
เมืองซัวเถา ประเทศจีนเข้ามาสู่ประเทศไทย ทั้งนี้ ชาวจีนโพ้นทะเลเมื่ออพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยส่วนหนึ่งเลือกตั้งถิ่นฐานอยู่ในชุมชนต่างจังหวัด ตลาดโพนางดำ เป็นอีกหนึ่งสถานที่ในการตั้งถิ่นฐาน
ของชาวจีนอพยพเหล่านั้น ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของบรรพบุรุษชาวจีนที่อพยพ มาตั้งรกรากมา
และค้าขายอยู่ที่ตลาดโพนางดำมากกว่า 100 ปี สินค้าที่มีชื่อเสียง และมีการซื้อขาย ในตลาดโพนางดำ
มาตั้งแต่อดีตจนกระทั่งถึงปัจจุบัน เช่น ขนมหน้างากุยหลี ขนมโบราณ ของดีจังหวัดชัยนาท
ซึ่งหากผ่านหรือแวะมาจังหวัดชัยนาท ต้องไม่พลาดที่จะหาซื้อเป็นของฝากหรือของที่ระลึก
เพราะเป็นขนมหนึ่งเดียวของจังหวัดชัยนาท ที่มีรสชาติอร่อยและมีความเป็นเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร
อีกหนึ่งร้านที่มีชื่อเสียงคือ ร้านขายแหนายเฮ้า ที่ชาวประมงทั่วประเทศหาซื้อ
เพราะเมื่อใช้แหจากร้านนี้จับปลาแหจะบานกว้างและหุบเร็วจึงทำให้จับปลาได้มากกว่าแหจากที่อื่น
สถานที่สำคัญหลายแห่งมีประวัติศาสตร์เรื่องราวที่เชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับตลาดโพนางดำ
ทั้งที่พบอยู่ในบริเวณตลาดและบริเวณชุมชน โดยรอบที่สามารถนำมาออกแบบและพัฒนา
กิจกรรมการท่องเที่ยว เชิงสร้างสรรค์ เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเรียนรู้วิถีการท่องเที่ยว
แบบวิถีชนบทที่เป็นวิถีแบบ Slow Life มีดังนี้
ทั้งที่พบอยู่ในบริเวณตลาดและบริเวณชุมชน โดยรอบที่สามารถนำมาออกแบบและพัฒนา
กิจกรรมการท่องเที่ยว เชิงสร้างสรรค์ เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเรียนรู้วิถีการท่องเที่ยว
แบบวิถีชนบทที่เป็นวิถีแบบ Slow Life มีดังนี้
ร้านแหนายเฮ้า
เป็นร้านแหที่มีชื่อเสียงร้านหนึ่งของจังหวัดชัยนาทซึ่งเริ่มขายมาตั้งแต่เมื่อครั้งยังไม่มีถนนตัดผ่าน
เข้ามาในตลาดโพนางดำ แหที่จำหน่ายในอดีตจะทำจากด้ายผ้าที่ย้อมด้วยยางตะโก เพื่อให้สามารถ
ใช้งานได้ทนทาน สมัยก่อนบริเวณตลาดโพนางดำจะมีต้นก้ามปูปลูกอยู่หลายต้นปัจจุบันถูกทำลาย
ไปหมดแล้วและก้ามปูในพื้นที่อื่นก็ค่อนข้างหายาก การทำแหในปัจจุบันจึงได้พัฒนามาใช้เอ็น
แทนด้ายดังเช่นสมัยก่อน โดยเอ็นจะมี 2 ลักษณะคือ เอ็นสีฟ้าเป็นเอ็นปอร์น และสีเขียวเป็นเอ็นเกลียว
ทั้งนี้ทางร้านสั่งซื้อแหที่เป็นเนื้อเอ็นเปล่าๆ หลังจากนั้นนำมาติดตะกั่วโดยชาวบ้านในพื้นที่
ซึ่งได้มีการรวมกลุ่มกันของชาวบ้านเป็น “กลุ่มทำ อุปกรณ์ประมงบ้านโพนางดำ” ที่เป็นการนำเอ็น
จากร้านแหนายเฮ้ามาทำการรุมหัวรุมท้ายใส่ตะกั่วจนข่ายพร้อมใช้งาน โดยการรุมข่ายนั้น
จะเอาเชือกเข้าชุนแล้วนำเชือกอีกเส้นหนึ่งร้อยเข้าไปในข่ายแล้วเริ่มรุมข่ายเมื่อรุมเสร็จแล้ว
จึงทิ้งหัวและท้ายนำตะกั่วมาใส่ท้ายจะได้ข่ายพร้อมใช้งาน แหที่จำหน่ายโดยร้านขายแหนายเฮ้า
ในตลาดโพนางดำ มีจุดเด่นที่แตกต่างจากแหที่จำหน่ายในพื้นที่อื่นคือเมื่อทอดแหลงไปในน้ำ
แหจะบานออกทำให้ปลาติดแหดีซึ่งเป็นเทคนิควิธีการเฉพาะในการติดตะกั่ว และการพัฒนา
ในการทำแหของชาวชุมชนตลาดโพนางดำมาจากการบอกต่อของลูกค้าถึงความต้องการ
ของคุณสมบัติของแหที่ต้องการนำไปใช้ ซึ่งนักท่องเที่ยวหรือผู้ที่สนใจชมสาธิตการทอดแห
และทดลองทอดแหด้วยตนเองซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ไม่อาจหาได้โดยทั่วไป
เข้ามาในตลาดโพนางดำ แหที่จำหน่ายในอดีตจะทำจากด้ายผ้าที่ย้อมด้วยยางตะโก เพื่อให้สามารถ
ใช้งานได้ทนทาน สมัยก่อนบริเวณตลาดโพนางดำจะมีต้นก้ามปูปลูกอยู่หลายต้นปัจจุบันถูกทำลาย
ไปหมดแล้วและก้ามปูในพื้นที่อื่นก็ค่อนข้างหายาก การทำแหในปัจจุบันจึงได้พัฒนามาใช้เอ็น
แทนด้ายดังเช่นสมัยก่อน โดยเอ็นจะมี 2 ลักษณะคือ เอ็นสีฟ้าเป็นเอ็นปอร์น และสีเขียวเป็นเอ็นเกลียว
ทั้งนี้ทางร้านสั่งซื้อแหที่เป็นเนื้อเอ็นเปล่าๆ หลังจากนั้นนำมาติดตะกั่วโดยชาวบ้านในพื้นที่
ซึ่งได้มีการรวมกลุ่มกันของชาวบ้านเป็น “กลุ่มทำ อุปกรณ์ประมงบ้านโพนางดำ” ที่เป็นการนำเอ็น
จากร้านแหนายเฮ้ามาทำการรุมหัวรุมท้ายใส่ตะกั่วจนข่ายพร้อมใช้งาน โดยการรุมข่ายนั้น
จะเอาเชือกเข้าชุนแล้วนำเชือกอีกเส้นหนึ่งร้อยเข้าไปในข่ายแล้วเริ่มรุมข่ายเมื่อรุมเสร็จแล้ว
จึงทิ้งหัวและท้ายนำตะกั่วมาใส่ท้ายจะได้ข่ายพร้อมใช้งาน แหที่จำหน่ายโดยร้านขายแหนายเฮ้า
ในตลาดโพนางดำ มีจุดเด่นที่แตกต่างจากแหที่จำหน่ายในพื้นที่อื่นคือเมื่อทอดแหลงไปในน้ำ
แหจะบานออกทำให้ปลาติดแหดีซึ่งเป็นเทคนิควิธีการเฉพาะในการติดตะกั่ว และการพัฒนา
ในการทำแหของชาวชุมชนตลาดโพนางดำมาจากการบอกต่อของลูกค้าถึงความต้องการ
ของคุณสมบัติของแหที่ต้องการนำไปใช้ ซึ่งนักท่องเที่ยวหรือผู้ที่สนใจชมสาธิตการทอดแห
และทดลองทอดแหด้วยตนเองซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ไม่อาจหาได้โดยทั่วไป
ตลาดเช้าโพนางดำ
หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ตลาดสายหยุด” เป็นชื่อที่ได้รับการเรียกขานจากชาวบ้านที่มาจับจ่ายใช้สอยภายในตลาดเนื่องจากเป็นตลาดเช้าที่เปิดขายสินค้าประมาณตี 4 และประมาณ 8 โมงเช้าแม่ค้าจะเริ่มเก็บของจึงเป็นที่มาของชื่อ “ตลาดสายหยุด” สินค้าที่ขายเป็นผักสดที่ปลูกเองโดยชาวบ้าน ปลาแม่น้ำที่จับได้จากแม่น้ำเจ้าพระยา อาหาร และขนมพื้นถิ่นที่มีรสชาติอร่อย เช่น ขนมกุยช่าย ขนมผักกาด และขนมชั้นเป็นต้น
ท่าเรือ 100 ปี
ปัจจุบันไม่มีท่าเรือนี้แล้วมีแต่โป๊ะเรือข้ามฝาก อีกทั้งในช่วงเช้าพระสงฆ์วัดไผ่ล้อม ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามของแม่น้ำเจ้าพระยาใช้ข้ามฝากเพื่อมาบิณฑบาตให้ชาวบ้านได้ทำบุญตักบาตร
โพแม่นางดำ ต้นโพธิ์ศักดิ์สิทธิ์
จากหลักฐานในนิราศนครสวรรค์ของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแสดงให้เห็นถึงต้นโพธิ์ใหญ่ ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่บ้านโพนางดำ สืบอายุแล้วมีอายุหลายร้อยปี อีกทั้งมีศาลที่ชาวบ้านนับถือและกราบไหว้ได้รับการดูแลสืบทอดกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย ทำให้สันนิษฐานได้ว่า ต้นโพธิ์นี้เป็นที่มาของประวัติศาสตร์ชุมชน “โพแม่นางดำ” ที่ถูกเล่าขานสืบต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
ศาลปึงเถ่ากง-ม่า
ศาลที่คนในชุมชนโพนางดำให้ความเคารพนับถือและกราบไหว้บูชาเพื่อเป็นสิริมงคลและเป็นขวัญกำลังใจ แต่เดิมเป็นศาลไม้ที่เจ้าของตลาดรุ่นแรกได้สร้างขึ้นบริเวณทางเข้าด้านท้ายชุมชนหรือด้านหลังตลาด ต่อมาเจ้าของตลาดรุ่นถัดมาได้มีการบูรณะสร้างเป็นศาลปูนทดแทนเนื่องจากศาลไม้เก่าชำรุดทรุดโทรม และเมื่อประมาณปี พ.ศ.2523 ได้มีการย้ายศาลมาตั้งอยู่ข้างประตูทางเข้าด้านหน้าตลาดมาจนถึงปัจจุบัน ชาวชุมชนและชาวตลาดเรียกศาลนี้ว่า “ศาลเหล่าแปะกง”
วัดซุ้มกระต่าย
แต่เดิมใช้ชื่อวัดหนองหม้อแกงซึ่งเป็นวัดที่มีเพียงพระพุทธรูปและยังคงเป็นสำนักสงฆ์ ต่อมาหลวงพ่อเอิบได้ย้ายจากวัดไผ่ล้อมมาจำพรรษาที่วัดแห่งนี้ พร้อมทั้งพัฒนาจนมีอุโบสถและสิ่งก่อสร้างอื่นๆ จนได้จัดตั้งเป็นวัดจนถึงปัจจุบัน ภายในวัดมีสังขารหลวงพ่อเอิบที่ร่างของท่านไม่เน่าเปื่อยและมีชื่อเสียงในฐานะเป็นพระเกจิอาจารย์ด้านการปลุกเสกวัตถุมงคลหลายชนิด
Post a Comment