ศูนย์สาธิตและแหล่งเรียนรู้พลอยแหวน

ศูนย์สาธิตและแหล่งเรียนรู้พลอยแหวน จันทบุรี โดยนายสำราญ รักตันติเกียรติ เป็นเจ้าของอยู่บ้านเลขที่ 20/4 หมู่ที่ 4 ตำบลพลอยแหวน อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี เป็นเหมืองพลอยเก่า ที่ยังคงมีการอนุรักษ์การขุดหาพลอยอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งจะไม่มีให้เห็นแล้ว และกำลังจะเลือนหายไปตามกาลเวลา แต่ปัจจุบัน คุณสำราญ ที่เป็นเจ้าของเหมืองพลอยได้มีการเปิดให้ประชาชน นักท่องเที่ยว และนักเรียน นักศึกษาที่สนใจที่จะเข้าไปดูการทำเหมืองมาอย่าง ยาวนาน โดยเหมืองพลอยของ คุณสำราญ ที่เปิดให้ประชาชน นักท่องเที่ยว และนักเรียน นักศึกษาได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ และเพื่อการท่องเที่ยว

คุณสำราญ เผยว่า ทางเหมืองพลอย เพื่อต้องการให้เยาวชนรุ่นหลัง ๆ และประชาชน และนักท่องเที่ยวได้ร่วมกันอนุรักษ์ และเห็นถึงวิถีชีวิตการหาพลอยที่ยังหลงเหลืออยู่ ประชาชน นักท่องเที่ยว ตลอดจนนักเรียน และนักศึกษาที่อยาก จะเข้าไป เยี่ยมชม หรือท่องเที่ยว สามารถที่จะติดต่อผ่านทางสมาคมผู้ค้าอัญมณีและเครื่องประดับจังหวัดจันทบุรี ได้ทุกวันเวลา

คุณสำราญ กล่าวว่า ตนเองอายุก็มากแล้ว ก็อยากให้นักเรียน นักศึกษาที่เรียนด้าน สาขาอัญมณี ได้เรียนรู้จากสภาพต้นน้ำที่เห็นวัตถุดิบในพื้นที่จริง ซึ่งเยาวชนรุ่นใหม่ ๆ ไม่เคยเห็นอย่างแน่นอน ตนเองจึงได้เปิดเหมืองพลอยของตนเองเพื่อให้ประชาชน นักท่องเที่ยว และนักเรียน นักศึกษา ได้เห็นวิถีชีวิตการหาพลอยในพื้นที่จริง เพื่อที่จะได้ร่วมกันอนุรักษ์

การทำเหมืองพลอยของจังหวัดจันทบุรี ให้คงอยู่ต่อไป และเป็นวิทยาฐานในการนำไปศึกษาเรียนรู้ต่อไปในอนาคตอีกด้วย ในอดีตการขุดพลอยจะใช้วิธีขุดบ่อลึก และใช้มีดอีโต้เคาะเมื่อได้ยินเสียงก็จะขุดเป็นตัวแอล (L) และขุดใส่บุ้งกี๋และนำมาร่อนปัจจุบัน 5-6 ปีหลังมานี้ใช้วิธีนำรถแม็คโคร มาขุด นำดินและพลอยมากองเป็นภูเขา และค่อยๆฉีดน้ำลงมา เมื่อโดนน้ำก็จะไหลลงมาในอุปกรณ์คัดแต่ง หรือชาวจันทบุรีเรียกว่าแย็ก จากนั้นจะนำมาคัดแยกดินและพลอย ออกจากกัน

ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องอาศัยความชำนาญในการดู จะต้องนำมาส่องกับแสงแดดหากเป็นสีๆแสดงว่าเป็นพลอย

ก็จะคัดออกมา เพื่อนำไปคัดว่ามีรอยแตกหรือไม่ หากมีรอยแตกก็จะใช้งานไม่ได้ แต่ถ้าไม่มีรอยแตกก็จะมีเด็กเดินพลอยมารับไปขายที่ตลาดค้าพลอย และส่งไปที่ร้านเพื่อคัดรูปทรงและเลื่อยแต่งรูปทรง จากนั้นนำไปโกลนคือการขึ้นรูปทรง เช่น ทรงหยดน้ำ ทรงรูปไข่ ทรงวงรี ก่อนเจียระไนให้เป็นมุมและแต่งให้เข้ารูปอีกที

ปัจจุบันในพื้นที่นี้ ส่วนใหญ่จะเจอพลอยชนิดพลอยสตาร์ แต่จะพบชนิดอื่นบ้าง คุณสำราญ บอกว่า มีเนื้อที่ทั้งหมด18 ไร่ ปัจจุบันขุดไปเพียง 3 ไร่ เพราะกว่าจะขุดแต่ละไร่ต้องใช้เวลานานมาก เคยขุดพลอยได้ราคาสูงสุด 50,000 บาท ยังไม่เคยขุดได้ราคาหลักแสน ในใจยังหวังว่าพื้นที่ตัวเองจะยังพบพลอยราคาหลักแสนอยู่ ในบางวันก็เจอพลอยหลายเม็ด บางวันก็ไม่พบเลย อย่างไรก็ตาม ศูนย์สาธิตและเรียนรู้อัญมณีพลอยแหวน เปิดเป็นสถานที่เรียนรู้ถึงขั้นตอนต่าง ๆ

ศูนย์สาธิตและเรียนรู้อัญมณีพลอยแหวน

สถานที่ตั้ง : 20/4 หมู่ที่ 4 ต.พลอยแหวน

อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรีติดต่อ : โทร 084-944-4097

ค่าบริการ : โดยมีอัตราค่าเข้าชม คนไทย 50 บาท ต่างชาติ 100 บาท

Facebook : ศูนย์สาธิตและแหล่งเรียนรู้พลอยแหวน จันทบุรี

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นายสุทิน ประเสริฐสังข์

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ นายสำราญ รักตันติเกียรติ

ข้อมูลอ้างอิง https://www.facebook.com/profile.php?id=100025407840796