ภูมิปัญญาท้องถิ่น : หัตถศิลป์ ถิ่นแม่น้ำท่าจีน

หัตถศิลป์ ถิ่นแม่น้ำท่าจีน กศน.ตำบลทรงคนอง

ผ้าไทย เอกลักษณ์ของชาติไทย ปรากฏเป็นลวดลายต่าง ๆ เช่น ลายไทย ดอกไม้รูปทรงเรขาคณิต รูปสัตว์ สัญลักษณ์ประจำท้องถิ่นต่าง ๆ มากมาย มาถ่ายทอดโดยการทอลงบนผืนผ้า โดยฝีมือและภูมิปัญญาของชาวบ้าน ลวดลายดังกล่าวละเอียดอ่อน สวยงาม อ่อนช้อย ผู้สวมใส่รู้สึกสบาย สง่างาม มีเสน่ห์ และยังคงเอกลักษณ์ของความเป็นไทย ปัจจัยสำคัญอีกข้อหนึ่งที่ทำให้ผ้าไทยได้รับความนิยมคือ คุณสมบัติพิเศษเฉพาะของเส้นใย

หัตถศิลป์ ถิ่นแม่น้ำท่าจีน เป็นงานศิลปะที่ทำขึ้นจากแรงบันดาลใจของ นางสาวกนิษฐา หลงสกุลณี ซึ่งเกิดจากการทำงานเกี่ยวกับขยะรีไซเคิล แล้วไปพบเศษผ้าที่ทิ้งโดยไม่ได้นำมาใช้ประโยชน์อะไร เกิดความเสียดายจึงคิดที่จะหาวิธีใช้ประโยชน์ของเศษผ้านั้น ได้ศึกษาการดัดแปลงเศษผ้าในวิธีต่าง ๆ คุณสมบัติของผ้าแต่ละชนิด ชนิดของผ้าที่มีเส้นใยและการถักทอที่ไม่สามารถนำมาประดิษฐ์ในรูปแบบที่เหมือนกันได้ เช่น ผ้าดิบเหมาะกับการทำกระเป๋า ผ้ายืดคอตตอนเหมาะกับทำเสื้อผ้าเพราะมีความนุ่มสบายแต่ถ้าเป็นเศษผ้าเหมาะที่จะทำเบาะรองนั่ง เป็นต้น

การนำลายของผ้าไทยมาเป็นแรงบันดาลใจในการทำศิลปประดิษฐ์ต่าง ๆ เป็นการนำความคิดสร้างสรรค์ของลายผ้าที่คิดค้นโดยคนไทยมาดัดแปลงให้เกิดรูปแบบต่าง ๆ จะมีความสวยงาม และลวดลายแปลกตาต่างจากหัตถศิลป์อื่น ๆ จากความประณีตทำให้ผ้าไทย เมื่อนำมาประดิษฐ์เป็นหัตถศิลป์ต่าง ๆ ก็จะยังคงความเป็นเอกลักษณ์ มีความโดดเด่นงดงามและสูงค่าอยู่เสมอ

เมื่อศึกษาคุณสมบัติของผ้าแล้ว นางสาวกนิษฐา หลงสกุลณี จึงหาสถานที่ฝึกอบรมสิ่งประดิษฐ์จากผ้าซึ่งได้เข้ารับการฝึกอบรมที่ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ ศาลายา จังหวัดนครปฐม ฝึกอบรมประดิษฐ์เป็นรูปสุวรรณหงส์ ซึ่งเป็นรูปแบบสุวรรณหงส์ของในหลวงรัชกาลที่ 9 การฝึกอบรมใช้เวลา 7 วัน จึงครบหลักสูตร เมื่ออบรมสำเร็จ จึงได้มาเป็นวิทยากรให้กับ กศน.ตำบลทรงคนอง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ซึ่งได้เข้ามาจัดกิจกรรมชั้นเรียนวิชาชีพให้กับประชาชนที่สนใจ ซึ่งผู้เข้าอบรมส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ในตำบลทรงคนองและตำบลใกล้เคียง

ต่อมาได้มีการดัดแปลงลวดลายเป็นรูปนางอัปสร นางกินรีและการละเล่นไทย ซึ่งได้รับความสนใจจากผู้พบเห็นเป็นอย่างมากเนื่องจากความสวยงามของลายผ้าและศิลปะการตกแต่ง กรอบรูปที่ใช้เข้ากับลวดลายของภาพได้มีการโปรโมทขายทาง facebook มีสนใจสั่งซื้อ เช่น การเคหะแห่งชาติ อบต.ตำบลทรงคนอง และประชาชนทั่วไป นำไปมอบในโอกาสต่างๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ ปีใหม่ เลื่อนตำแหน่งและโอกาสพิเศษต่าง ๆ ราคาขายต่อชิ้นเริ่มตั้งแต่ราคา 1,000 บาท จนถึงราคา 1,500 บาท พร้อมกรอบซึ่งราคาที่ต่างกันขึ้นอยู่กับขนาดของภาพ ภาพประดิษฐ์เป็นรูปสุวรรณหงส์ได้นำเข้าถวายสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งครั้งนั้นดำรงตำแหน่งเป็นสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ในการประชุมวิชาการและนิทรรศการทรัพยากรไทย จังหวัดสระบุรี ซึ่งเป็นความภาคภูมิใจอย่างมากและมอบให้กับหน่วยงานในวาระต่างๆ ท่านที่สนใจจะเข้าชมภาพประดิษฐ์จากผ้าของนางสาวกนิษฐา หลงสกุลณี สามารถเข้าชมและสั่งจองได้ตลอดเวลา ตำแหน่งที่ตั้ง ตั้งอยู่ในเขตอบต.ทรงคนอง บ้านเอื้ออาทรศาลา2 หมู่ 1 ตำบลทรงคนอง อำเภอ สามพราน จังหวัดนครปฐม ซึ่งตั้งอยู่ห่างมหาวิทยาลัยมหิดลเพียง 4 กิโลเมตร ห่างจากเซ็นทรัลศาลายาเพียง 2 กิโลเมตร ห่างวิทยาลัยนาฎศิลป์เพียง 1 กิโลเมตร ใกล้บิ๊กซี แมคโคร ตลาดบิ๊กบอส โรงพยาบาลมหาชัย การเดินทาง การเดินทางสะดวก ใกล้อู่รถเมล์สาย 84ก, 515, 547, 124 มีสองแถว รถตู้ผ่าน

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวจินตนา โพธิ์ศรีทอง

ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวจินตนา โพธิ์ศรีทอง

ดาวน์โหลดเอกสาร